1. Czym jest zawał

Jest to zespół kliniczny spowodowany zwykle ustaniem przepływu krwi przez tętnicę wieńcową, czyli taką, która zaopatruje mięsień sercowy w krew, wskutek jej zamknięcia, co może doprowadzić do martwicy mięśnia sercowego.

2. Skala zniszczeń chorób układu krążenia

Z powodu chorób układu krążenia w 2013 roku zmarło w Polsce ponad 177 tysięcy osób, co stanowi blisko 46% wszystkich zgonów. Z przyczyn kardiologicznych umiera prawie co drugi Polak, a taka sytuacja taka utrzymuje się już od wielu lat. W 2013 roku z powodu chorób układu krążenia w Polsce zmarło aż 95 tysięcy kobiet, co stanowiło 51% wszystkich zgonów. W tym samym roku z przyczyn kardiologicznych zmarło 82,5 tysiąca mężczyzn. Odsetek przypadków śmiertelnych w tej grupie był więc niższy o 10 punktów procentowych i wynosił 41%. Podobnie jak w całej Europie, w Polsce za największą liczbę zgonów odpowiedzialna jest niedokrwienna choroba serca. W 2013 roku z jej przyczyny zmarło w Polsce aż 41 tysięcy osób. Liczba ta stanowiła 23% wszystkich zgonów o podłożu kardiologicznym, natomiast aż 9% z nich spowodowanych było zawałem serca. Z powodu zawału w tym samym roku zmarło 15 tysięcy osób.

3. Do najczęstszych objawów zawału należą:

a) ból w klatce piersiowej:

• – bardzo silny, piekący, dławiący, gniotący lub ściskający,- odczuwalny na większym, jednak niesprecyzowanym obszarze – najczęściej zamostkowo, ale może promieniować do żuchwy, w okolice lewego ramienia i ręki,- trwa mniej niż 20 min i stopniowo narasta;

b) duszność;

c) osłabienie, zawroty głowy, omdlenie;

d) kołatanie serca;

e) niepokój, lęk, strach;

f) pocenie się.

4. Co zrobić kiedy wystąpią powyższe objawy?

Chory, któremu wcześniej przepisano nitroglicerynę do doraźnego znoszenia bólu wieńcowego, powinien w razie wystąpienia bólu w klatce piersiowej przyjąć 1 dawkę nitrogliceryny podjęzykowo. Jeśli w ciągu 5 min. ból w klatce piersiowej nie ustępuje albo się nasila, chory lub osoba, z którą przebywa, powinien niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.

Jeżeli zaś powyższe objawy pojawią się u kogoś, kto nigdy wcześniej nie miał takich objawów, to należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.

Przy opisywanych objawach nie warto zakładać, że samo przejdzie. Nie odkładaj więc wizyty u lekarza na później albo nie wychodź z błędnego założenia, że ze względu na obowiązki nie masz czasu na tułanie się po szpitalach, przychodniach itp. Jeżeli tylko pojawiają się takie niepokojące objawy nie warto zwlekać – od kontaktu z lekarzem może zależeć życie twoje lub twoich bliskich!

5. W leczeniu zawałów serca nabardziej istotną rolę gra czas dotarcia do pracowni wewnątrznaczyniowego leczenia naczyń wieńcowych!

Aby leczenie było najbardziej skuteczne, chory powinien dotrzeć w ciągu pierwszych dwóch godzin od wystąpienia objawów do specjalistycznej pracowni, w której zostanie wykonane badanie naczyń wieńcowych (koronarografia) i wdrożone postepowanie lecznicze. Jest to najskuteczniejsza i najlepsza metoda leczenia zawałów.

Pamiętaj, że samodzielne zawiezienie chorego na najbliższy SOR (szpitalny oddział ratunkowy) nie zawsze może pomóc – nie w każdym szpitalu jest dostępne takie leczenie, a przewożenie pacjentów między szpitalami jest często trudne i czasochłonne ze względu na skomplikowane procedury. Najlepiej zadzwonić po karetkę i opisać objawy zawału (patrz pkt. 1), by po chorego przyjechał wyspecjalizowany zespół, który będzie mógł podać pierwsze leki oraz będzie stale monitorował stan pacjenta – gdy zdiagnozuje zawał kwalifikujący się do leczenia inwazyjnego, to od razu pojedzie do wykwalifikowane ośrodka!

Mam nadzieję, że ten artykuł przyczynił się do poszerzenia twojej wiedzy o zawale. Jeżeli uznasz, że ta wiedza przyda się twoim znajomym czy rodzinie, śmiało możesz podzielić tym artykułem z nimi. A nuż w kryzysowej sytuacji pozwoli to uratować komuś życie!